Efsaneleşmiş Aydınlatma ve Mobilya Tasarımları
Üretildikleri günden günümüze kadar belki de milyonlarca kez kullanıldılar bir mekanı özel kılmak, o mekanın dekorasyonunu bir adım öteye taşımak ve zenginleştirmek için. İşte karşınızda dünyanın çeşitli yerlerinde doğmuş, tüm zamanların en ünlü aydınlatma ve mobilya tasarımları.
◖ 1 ◗
Egg Chair
Gelmiş geçmiş en ünlü koltuklardan biri olan Egg Chair‘in dizaynı ünlü Danimarkalı mimar ve tasarımcı Arne Jacobsen‘a ait.
Koltuk ilk kez Kopenhag’da bulunan SAS Royal Oteli için 1958 yılında üretilmiş.
◖ 2 ◗
Barcelona Chair
Özellikle modern ve minimal tarz dekorasyonun vazgeçilmez parçalarından biri olan Barcelona Chair‘in dizaynı Bauhaus ekolünden ünlü Alman Mimar Ludwig Mies van der Rohe‘ye ait.
Koltuk ilk kez, Barselona‘da 1929 yılında yapılacak olan önemli bir uluslararası fuarda Alman pavyonunda kullanılmak üzere (İspanya kral ve kraliçesinin ziyaret ihtimaline karşın) üretilmiş. Adı da buradan geliyor.
◖ 3 ◗
PH Artichoke Lamp
Artichoke yani enginar isimli efsane lambanın dizaynı ünlü Danimarkalı mimar ve tasarımcı Poul Henningsen‘a, üretimi ise Louis Poulsen‘a ait.
Lamba ilk kez Kopenhag‘da bulunan Langelinie Pavillonen isimli restoran için 1958 yılında üretilmiş. Henningsen, Artichoke Lamp’in tasarımını 1927‘de yaptığı PH Septima‘nın iskeletine oturttuğu için yalnızca bir kaç günde bitirmiş.
İlk adı kogle yani kozalak olarak düşünülen lambanın üzerinde ampulün görünmesini engellemek için spesifik olarak yerleştirilmiş tam 72 adet yaprak bulunuyor.
◖ 4 ◗
Eames Lounge Chair
Kesinlikle favorilerimden biri olan Eames Lounge Chair‘in dizaynı ABD‘li tasarımcı çift Charles ve Ray Eames‘e, üretimi ise Herman Miller‘a ait.
Sette sık sık ziyaret ettikleri yönetmen arkadaşları Billy Wilder‘ın aralarda kestirmek için iki koltuğu birleştirip, birine ayağını uzatmasından ilham almışlar. 1956‘da üretilen ilk koltuk ve pufu da ona hediye etmişler.
◖ 5 ◗
Tulip Chair
Retro dekorasyon denince akla ilk gelen parçalardan biri olan Tulip Chair‘in dizaynı Fin asıllı ABD‘li ünlü mimar ve endüstriyel tasarımcı Eero Saarinen‘e ait.
Kendisini ‘şekil verici‘ olarak tanımlayan Saarinen’in tasarımlarının genelinde olan heykelsi kıvrımlar bu sandalyede de var.
Kolçaklı modeli ve taburesi de olan tulip yani lale sandalyenin ilk üretimi 1956 yılında Knoll firması tarafından yapılmış.
◖ 6 ◗
Arco Lamp
Endüstriyel hatlara sahip ve en sık taklit edilen aydınlatmalardan biri olan Arco Lamp‘in dizaynı ünlü İtalyan mobilya ve aydınlatma tasarımcısı Achille Castiglioni‘ye ait. İlk üretim tarihi 1962.
Lamba, efsane James Bond filmlerinden biri olan Diamonds Are Forever’da, Sean Connery‘nin sahnelerinden birinde görüntülenerek ününe ün katmış.
Aşağı yukarı aynı zamanlarda orijinal The Italian Job filminin dekorunda da kendine yer bulmuş.
◖ 7 ◗
LC4 Chaise Longue
İnsan anatomisine uygun yapısıyla vücudu kavrayan, ayarlanabilir LC4 Chaise Longue‘un dizaynı Le Corbusier olarak bilinen ünlü İsviçre kökenli Fransız mimar, tasarımcı ve ressam Charles-Édouard Jeanneret ile kuzeni Pierre Jeanneret ve mimar Charlotte Perriand‘a ait.
Le Corbusier’nin 1928 yılında tasarlanan şezlongun üretimini Cassina üstlenmiş.
◖ 8 ◗
The Tank Chair 400
Adını oturaklı görüntüsünden alan The Tank Chair 400′ün dizaynı ünlü Finli mimar ve tasarımcı Alvar Aalto‘ya ait.
Geliştirdiği son derece estetik ve dengeli bacak yapısı bugün bile pek çok sandalye ve koltuk dizaynında kullanılmaya devam ediyor.
1936‘da Milano Trienali için tasarladığı koltuk kendisinin de ortaklarından olduğu Artek firması tarafından üretiliyor.
◖ 9 ◗
Louis Ghost Chair
Sıra geldi bu listede benim en sevdiğim parça olan Louis Ghost Chair‘a! Ünlü Fransız tasarımcı Philippe Starck‘ın İtalyan firması Kartell için dizayn ettiği polikarbon sandalye ilk kez 2002 yılında üretilse de geçmişi çok daha eskiye dayanıyor.
1,5 milyon gibi bir rakamla dünyanın en çok satan designer mobilyalarından biri olan hayalet sandalye form olarak kraliçe Marie Antoinette‘in sarayın dekorasyonunu yenilerken seçtiği ve zamanla kocası XVI. Louis‘nin adıyla anılmaya başlayan Louis Chair ile aynı.
Stark, varolan dizayndaki klasik detaylardan ve fazla dokudan kurtulup onu şeffaflaştırarak 21. yüzyıla taşımış. Kraliyet dönemine ait klasik bir parçaya dokunmaya da ancak o cesaret ederdi zaten deniyor.
◖ 10 ◗
Anglepoise Lamp
Görüntüsü en tanıdık masa lambalarından biri olan Anglepoise Lamp‘in dizaynı aslen araba süspansiyonu tasarlayan İngiliz mühendis George Carwardine‘e ait. Bu kadar kolay hareket edip, konumunun kolaylıkla ayarlanabilmesi de bundan kaynaklanıyor sanırım.
İlk kez 1935 yılında tüketici ile buluşan Anglepoise’un üretimini Herbert Terry & Sons firması üstlenmiş. Norveç‘teki üretim haklarını ise ünlü tasarımcı Jac Jacobsen almış ve bir kaç ayrıntıyı revize ederek lambayı Luxo adıyla ülkesinde piyasaya çıkarmış.
Başarılı animasyon stüdyosu Pixar‘ın logosunda kullandığı zıp zıp lamba da Luxo’nun ta kendisi.
◖ 11 ◗
Noguchi Coffee Table
Şık orta sehpa Noguchi‘nin dizaynı Japon asıllı ABD’li heykeltıraş ve peyzaj mimar Isamu Noguchi‘ye ait. 1942 yılında başlayan üretimi Herman Milller üstlenmiş.
Noguchi, Pearl Harbor sonrası bazı Japon asıllı ABD vatandaşlarının zorunlu olarak katıldığı kamplardan birine gönüllü gider. Arizona’da kaldığı kampta karıştırdığı bir dergide karşısına tesadüfen çıkan reklam onu hayrete düşürür. Daha önce birlikte iş yapma ihtimalini görüştüğü fakat sonra haber alamadığı ünlü tasarımcı T.H. Robsjohn Gibbings‘in, sehpasının farklı bir versiyonunu izinsiz olarak kullandığını görür.
New York‘a döndüğünde tasarımını kusursuzlaştırarak üretilmesini sağlar. Böylelikle hem Japon asıllı vatandaşların Amerika’nın kültür mirasına önemli bir katkıları olabileceğini gösterir hem de Gibbings’in sehpasını kötü bir replikaymışçasına gölgede bırakmayı başarır.
◖ 12 ◗
Tolix Marais A Chair
Endüstriyel görünümlü, üst üste konulabilir Tolix Chair‘in dizaynı Fransız Xavier Pauchard‘a ait. 1934‘te üretilen sandalye Paris bistrolarında çok popüler hale gelince, işletme sahiplerinin ünlü tasarımcıdan bazı talepleri olmuş.
Bunun üzerine birkaç farklı iskemle modeli, tabure ve bar sandalyesi de seriye eklenmiş, kolay depolanması ve taşınması için biraz gramajlarıyla oynanmış.
Artık günümüzde evlerde daha sık gördüğümüz Tolix’in zaman zaman kafe sandalyesi olarak anılmasının nedeni de bu.
Ünlü Aydınlatma Ve Mobilya Tasarımları | Kaynaklar: Design Within Reach, Independent UK, Co.Design
Bu yazıyı beğendiyseniz Tasarım bölümüne göz atmak isteyebilirsiniz.