Mavi Bölgeler
Dünyada ortalama yaşam süresinin en uzun olduğu beş yer, mavi bölgeler ya da mavi kuşak bölgeleri olarak adlandırılıyor.
Farklı coğrafyalara yayılmış olan bu toprakların insanları, dünya nüfusunun geri kalanına göre daha uzun yaşıyor ve daha az hastalanıyor.
Mavi Bölgeler Nereler? Ne gibi Özelliklere Sahipler?
Mavi bölgeler terimini bulan ve dünyanın en sağlıklı 90 üzeri yaşlılarının yaşadığı bu 5 yeri keşfeden kişi Dan Buettner.
Buetner bir National Geographic araştırmacısı, ödüllü bir gazeteci, prodüktör ve New York Times’ın En Çok Satan Kitaplar listesine girmeyi başarmış bir yazar.
Peki keşfettiği ve mavi bölgeler olarak adlandırdığı bu topraklar tam olarak nereler? Ne gibi özellikleriyle ön plana çıkıyorlar?
#1. İkaria Adası – Yunanistan
● İkaria, Yunanistan’ın Türkiye’ye yakın adalarından biri.
● İnsanların ölmeyi unuttuğu ada olarak da biliniyor.
● Burada yaşayanlar Akdeniz usulü besleniyorlar. Kendi meyve-sebzelerini yetiştiriyorlar; ürettikleri zeytinyağı ve şarabı tüketiyorlar.
● Öğleden sonra biraz kestirmek için kısa bir paydos alıyorlar.
● Yaşlı nüfusları arasında demans yok denecek kadar az.
#2. Ogliastra – Sardinya / İtalya
● Ogliastra, Sardinya Adası’nın doğusunda yer alıyor, dağlık bir alanda bulunuyor.
● Dünyanın en uzun süre yaşayan erkeklerine ev sahipliği yapıyor.
● Nüfusun hatırı sayılır bir kısmı hayvancılıkla uğraşıyor ve iş başındayken her gün ortalama 8km yürüyor.
● İnsanlar et tüketimini Pazar günlerine bırakıyor. Daha çok meyve-sebze ağırlıklı besleniyor, tam tahıllı ekmek tüketiyor.
● Bölgeye ait Cannonau şarapları diğerlerine kıyasla 2-3 kat daha fazla antioksidan görevi gören ve damar dostu olarak bilinen flavonoid içeriyor.
#3. Okinawa – Japonya
● Okinawa, Japonya’nın en güneydeki topraklarından, Ryukyu adalarından bir tanesi.
● Dünyanın en uzun süre yaşayan kadınlarına ev sahipliği yapıyor.
● Adada Moai adı verilen, bireylerin kendilerini hem maddi, hem de manevi anlamda güvende hissetmelerini sağlayan toplumsal bir dayanışma geleneği var.
● İnsanlar küçük küçük kaplarda tofu gibi soya bazlı besinler tüketiyor.
● Tıka basa yemek yemiyorlar. Konfüçyus’tan esinlenen Hara Hachi Bu atasözü ile yemeğe başlıyorlar: Mide yüzde 80 dolunca yemek yemeyi bırak!
● Zaman zaman Çin yogası olarak da adlandırılan, hareketli meditasyon olarak nitelendirebileceğimiz Tai-chi yapıyorlar.
● Ikigai felsefesine, yani herkesin içinde onu hayata bağlayan, onu her gün yataktan çıkartan ve meşgul ederken mutlu da eden bir yaşam gayesi olduğuna inanıyorlar.
#4. Nicoya Yarımadası – Kosta Rika
● Nicoya, Kosta Rika’nın batısında, Pasifik kıyısında yer alan bir yarımada.
● Akşam yemeklerini hafif tutuyorlar. İşlenmiş gıda neredeyse hiç tüketmiyorlar.
● Antioksidan açısından zengin tropik meyveler yiyorlar.
● Magnezyum ve kalsiyum açısından oldukça zengin bir içme suları var.
● Onlar da yaşamın gayesine odaklanan Ikigai’ye benzer bir felsefeye, Plan de vida‘ya inanıyorlar.
● Aile, hayatlarında son derece önemli bir yere sahip. Yaşlı aile fertleri genellikle çocuklarıyla aynı çatı altında yaşıyor.
● İleri yaşlarda dahi fiziksel işlerde, tarlalarda çalışmak onlar için normal.
#5. Loma Linda – Kaliforniya
● Loma Linda güzel tepe anlamına gelen San Bernardino’ya bağlı ufak nüfuslu bir ilçe.
● Nüfusun yarıdan fazlasını Yedinci Gün Advenistleri olarak bilinen oldukça dindar bir grup oluşturuyor.
● İnançları gereği vegan besleniyorlar. Ağırlıklı olarak bakliyat, yulaf, soya sütü, kabuklu yemişler ve yeşil yapraklı sebzeler tüketiyorlar.
● Sigara ve alkol kullanmıyorlar.
● Cumartesi günleri Şabat olduğundan dinlenerek geçiriyorlar.
● Cemaatin yaşlıları 90larından sonra dahi oldukça aktif; spor yapıyorlar, gönüllü işlerde çalışıyorlar.
Uzun Yaşamın Sırrı ne?
Az önce bahsettiğimiz bu 5 mavi bölge sizin de gördüğünüz gibi dünyanın farklı bölgelerine yayılıyor. Toprağın, iklim ve benzeri özelliklerin uzun yaşam süreleri üzerinde mutlaka bir etkisi var.
Hatta bu insanların başka yerlere göç ettiklerinde bu kadar uzun yaşamadıklarını gösteren çalışmalar da var. Fakat yine de her şeyi coğrafyaya bağlamak mümkün değil.
Peki o zaman mavi bölgelerin sırrı ne? Ortak özellikleri var mı? Bu insanlar dünyanın geri kalanından farklı ne yapıyorlar da bu kadar uzun süre yaşıyorlar, az hastalanıyorlar?
#1. Doğal Hareket
● Bu insanlar spor salonuna gitmiyor, ağırlık kaldırmıyor ya da maraton koşmuyor belki ama hareket günlük yaşamlarının bir parçası haline gelmiş.
● Evlerini kendileri temizliyorlar.
● Bahçe işleriyle uğraşıyorlar.
● Ufak tefek tadilatlarını kendileri yapıyorlar.
● Bir yerden bir yere yürüyerek gidiyorlar.
#2. Hayat Gayesi
● Adına ister Ikigai deyin, ister Plan de vida… Onların bir hayat gayeleri, her gün yataktan çıkıp güne hevesle başlamalarını sağlayan bir amaçları var.
● Ben artık yaşlandım, elimden bir iş gelmez demiyorlar.
#3. Vites Küçültme
● Tabii ki herkes hayatında stres yaşıyor ama onlar bazı rutinleri hayatlarının bir parçası haline getirerek stresle başa çıkıyor, kafa dağıtıyor ve günlük koşuşturmaca içerisinde vites küçültüyor.
● Ikarialılar öğleden sonra biraz kestiriyor.
● Ogliastralılar arkadaşlarıyla happy hour yapıyor.
● Okinawalılar Tai-Chi yapıyor.
● Nicoyalılar aileleriyle vakit geçiriyor.
● Loma Lindalılar dua ediyor.
#4. %80 Kuralı
● Asla çok yemek yemiyor, midelerini tıka basa doldurmuyorlar.
● Yemek yemeyi tam doymadan bırakıyorlar.
● Küçük porsiyonlarla besleniyor, midelerini yormuyorlar.
● Belirli bir saatten sonra yemek yemiyorlar.
● Yatağa dolu mideyle gitmiyorlar.
#5. Sebze Ağırlıklı Beslenme
● Ayda ortalama sadece 5 kez, bir iskambil kağıdının büyüklüğünü geçmeyecek porsiyonlarda et yiyorlar.
● Ağırlıklı olarak fasulye, mercimek ve soya tüketiyorlar.
#6. Şarap
● Advenistler haricindekiler azar azar şarap içiyor.
● Bir oturuşta 1-2 kadehin üzerine asla çıkmıyorlar.
#7. İnanç
● Ne olduğunun çok önemi olmasa da spiritüelliğe önem veriyorlar.
● İnançları onlara bir nevi aidiyet hissi veriyor.
#8. Aile İlişkileri
● Aile hayatı onlar için en önemli şeyler arasında yer alıyor.
● Yuva kuruyorlar, çocuk sahibi oluyorlar.
● Ailenin yaşlı fertleri diğerlerine ya çok yakın oturuyor ya da onlarla aynı evi paylaşıyorlar.
● Özellikle yakın akrabalarını düzenli olarak görüyorlar.
#9. Sosyal Çevre
● Kendilerini izole etmiyor, eve kapatmıyorlar.
● Güzel arkadaşlık bağları kuruyorlar.
● Arkadaşları ile sık sık bir araya geliyorlar.
● Sohbet ediyor, gülüyor, eğleniyor yeri gelince dertlerini paylaşıyorlar.
Kaynaklar: NCBI, Healthline, Bluezones
Bu yazıyı beğendiyseniz Sağlıklı Yaşam bölümüne göz atmak isteyebilirsiniz.
